Geluk

En dan is er de dagelijkse ‘kleine’ stress, van werk, huishouden, opvoeden, ruzies of allerhande lichamelijke ongemakken. Mensen lijken niet voor het geluk geschapen te zijn, zo lijkt het. Martin Seligman, een beroemd Amerikaans psycholoog, deed onderzoek naar geluk en schreef er een boek over. Omstandigheden lijken maar voor een zeer klein deel bepalend te zijn voor geluk. Of je inkomen stijgt, waar je woont, hoe je gezondheid is, het lijkt allemaal weinig bij te dragen aan gelukkig voelen. Veel meer bepalend voor gelukkig voelen is de acceptatie en tevredenheid met verleden, heden en toekomst. Geluk is hier dus niet het bereiken van meer of anders, maar het genoeg hebben aan het moment. Gelukkig zijn gaat samen op met acceptatie, van jezelf, de ander, de wereld. Het geluk van Hans

In het intakegesprek opperde ik of aardappels schillen kon bijdragen aan het levensgeluk. Dat was maar een rare vraag, vond deze mijnheer. Hij schilde ze nooit, dat deed zijn vrouw altijd, nou ja, de laatste tijd gebeurde dat ook niet meer. Meestal at hij staande voor de magnetron een gemakshapje uit de supermarkt. Maar bovendien, hij had het over levensgeluk, en dat had toch niets uit te staan met zoiets oubolligs als het schillen van de piepers.

Ik moest hem toegeven dat het schillen van eigenheimers soms best een vervelend klusje is. Het concreet maken van levensgeluk (wat is dat?) is niet gemakkelijk. Er is begrijpelijke weerstand om te zeggen dat het pitten van wat aardappels gelukkig maakt. ‘Als het zo gemakkelijk was, dan had ik het allang gedaan! Bovendien, je bent toch waarachtig niet op aarde om bintjes van hun schil te ontdoen?’

Meer dan vijftig jaar geleden en in volstrekt andere omstandigheden worstelde een jonge joodse vrouw in Amsterdam ook met dit dilemma. Terwijl in Europa de oorlog was uitgebroken en zij voor haar leven moest vrezen, schreef ze over de grote levensvraagstukken, haar eigen ontwikkeling en over haar ongewisse toekomst. Etty van Hillesum, want om haar gaat het, heeft grote gedachten, maar realiseert zich dan dat de les die ze die vrijdag aan dat ijverige meisje moet geven eigenlijk veel belangrijker is. Ze omschrijft het als het dempen van een oceaan, met behulp van een schepje en een emmertje. En toch gaat het daarom, om het veroveren van steeds weer kleine stukjes land. Het schillen van aardappels en levensgeluk