Emoties
Er zijn muren die bijna ieder mens wel kent. Rationaliseren helpt om pijn of angst niet te voelen. Cynisme kan een vorm van tegenagressie zijn om de pijn van afwijzing niet te voelen. Afstandelijkheid wapent tegen al te grote nabijheid en beschermt zo tegen gevoelens van kwetsbaarheid. Fantaseren kan beschermen tegen gevoelens van minderwaardigheid. Terugtrekken uit sociale contacten wordt soms ingezet om schaamte of afwijzing te voorkomen. Mensen zoeken bescherming en beschutting. Ook bij emotionele stormen of aanvallen gericht op het gevoel. Zelfbescherming kan hier het beste letterlijk opgevat worden, namelijk als bescherming van het zelf. Wie ooit te maken had met schaamte, afwijzing, angst, krenking of negeren – en wie heeft dat niet – weet hoe we in ons zelf pijn kunnen voelen. Daar beschermen mensen zich tegen, ze zorgen dat hen dat niet weer gebeurt. Ze bouwen een muur. Een muur om je heen is een cel
In het intakegesprek opperde ik of aardappels schillen kon bijdragen aan het levensgeluk. Dat was maar een rare vraag, vond deze mijnheer. Hij schilde ze nooit, dat deed zijn vrouw altijd, nou ja, de laatste tijd gebeurde dat ook niet meer. Meestal at hij staande voor de magnetron een gemakshapje uit de supermarkt. Maar bovendien, hij had het over levensgeluk, en dat had toch niets uit te staan met zoiets oubolligs als het schillen van de piepers. Ik moest hem toegeven dat het schillen van eigenheimers soms best een vervelend klusje is. Het concreet maken van levensgeluk (wat is dat?) is niet gemakkelijk. Er is begrijpelijke weerstand om te zeggen dat het pitten van wat aardappels gelukkig maakt. ‘Als het zo gemakkelijk was, dan had ik het allang gedaan! Bovendien, je bent toch waarachtig niet op aarde om bintjes van hun schil te ontdoen?’ Het schillen van aardappels en levensgeluk
Martin Seligman, een beroemd Amerikaans psycholoog, deed onderzoek naar geluk en schreef er een boek over. Omstandigheden lijken maar voor een zeer klein deel bepalend te zijn voor geluk. Of je inkomen stijgt, waar je woont, hoe je gezondheid is, het lijkt allemaal weinig bij te dragen aan gelukkig voelen. Veel meer bepalend voor gelukkig voelen is de acceptatie en tevredenheid met verleden, heden en toekomst. Geluk is hier dus niet het bereiken van meer of anders, maar het genoeg hebben aan het moment. Gelukkig zijn gaat samen op met acceptatie, van jezelf, de ander, de wereld. Het geluk van Hans
Erik Erikson zag vertrouwen als de eerste en belangrijkste component van een gezonde persoonlijkheid. Hij definieerde vertrouwen als de verwachting van iemand dat aan zijn behoeften tegemoet gekomen wordt, dat je kan vertrouwen op ‘providers’. In het pre-internet tijdperk doelde Erik niet op leveranciers van informatie, maar op ouders of verzorgers. De basis voor dit vertrouwen wordt gelegd in het eerste levensjaar, door de ervaring van de baby dat zijn behoeften van eten en drinken worden vervuld, ja zelfs meer dan dat. Een zorgzame moeder of vader (provider) heeft ook oog voor de andere zintuigen van het kind, en zal behalve voeding ook aandacht, zorg en warmte geven. Met dit vertrouwenwekkende gedrag van de ouder wordt bij het kind de basis gelegd voor het op een positieve wijze in het leven staan op volwassen leeftijd. Zonder vertrouwen ben je alleen
Lees ook onderstaande columns: