Wordt het gevaarlijk als Oranje verliest?

De genummerde voetbalshirtsjes - het eerste van de rij blauw, de andere tien oranje - vormen samen een plastic slinger. Mijn zoon heeft hem opgehangen voor het raam, ik zie het als een kleine bijdrage aan de oranjegekte. Gratis gekregen bij het boodschappen doen. En we hebben nog een paar dingen gekocht, onder andere twee cowboyhoeden en een voetbaldienblad. Kleur uiteraard oranje. Wij zijn er klaar voor. Nu moeten onze jongens alleen nog succesvol tegen een balletje trappen, dan kan het feest compleet worden.

En toen las ik over de billboards. Ze worden de komende tijd langs snelwegen geplaatst. Met erop de tekst: “Als Oranje verliest, slaat papa ons. Gezellig zo’n WK … Zet huiselijk geweld buitenspel”. Het is een onderdeel van een campagne van de Federatie Opvang die op 12 juni werd gestart. Ze vragen daarmee aandacht voor huiselijk geweld, juist tijdens het WK. Want, zo schrijven ze in het persbericht, ‘uit internationaal onderzoek blijkt dat huiselijk geweld van mannen tegen vrouwen met bijna 10 procent stijgt direct na verlies van de favoriete sportclub’.

Dat is schrikken. De opgehangen shirtjesslinger, de vrolijke sfeer in winkels en wijken, het blijkt ineens ook een andere kant te kennen. Namelijk een toename van huiselijk geweld, met name na verlies van de favoriete club. En dat is geen mythe, maar blijkt uit internationaal onderzoek, zo wordt gesteld. Mannen kunnen na verlies hun controle kwijtraken, met name als de nederlaag volledig onverwacht komt.

Ik ben op zoek gegaan naar dat internationale onderzoek. En kwam toen uit bij een vorig jaar verschenen onderzoek van David Card and Gordon Dahl. Over een periode van meer dan tien jaar vergeleken ze uitslagen van American football teams en geregistreerde incidenten van huiselijk geweld die landelijk geregistreerd werden. Ze vonden als resultaat dat er bij een onverwacht verlies van de thuisclub er vlak na de wedstrijd een toename met 8 procent was van het aantal meldingen bij de politie van partnergeweld van mannen tegen vrouwen.

Naast zondagen met een onverwacht verlies van de thuisclub laten ook feestdagen en warme dagen een groter aantal meldingen van partnergeweld zien dan op andere dagen. Op oudejaarsavond of op Memorial Day, de dag waarop omgekomen militairen worden herdacht,werd 30 procent meer partnergeweld geregistreerd. Op warme dagen met een temperatuur boven 26 graden Celsius 8 procent meer.

Voetbal is blijkbaar niet alleen oorlog op het veld, ook thuis wordt er soms gevochten. Zou voetbal verbieden dan een daling van 8 procent kunnen geven van het aantal gevallen van huiselijk geweld? Dat is nog maar de vraag.

Het onderzoek geeft aan dat de spreiding van huiselijk geweld een patroon laat zien over de week, dat mee beïnvloed wordt door hete dagen of teleurstellingen van voetbalfans. Daarmee is nog niet gezegd dat voetbal bijdraagt aan het verhogen van het totale aantal incidenten over een heel jaar.

Wordt de campagne rond het WK daarmee nutteloos? Absoluut niet. Huiselijk geweld is een groot probleem. In Nederland werden in 2008 bijna 64.000 incidenten van huiselijk geweld geregistreerd, het werkelijk aantal ligt naar schatting acht tot tien keer hoger. Regelmatig gaat het om zeer ernstig geweld, geschat wordt dat jaarlijks veertig tot tachtig kinderen overlijden als gevolg van mishandeling. Ja, veertig tot tachtig kinderen gaan dood door geweld.

Huiselijk geweld hoeft niet altijd in huis plaats te vinden, het is geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer is gepleegd. Dus door partners, ex-partners, familieleden of huisvrienden. Het kan gaan om bijvoorbeeld mishandeling, bedreiging, seksueel misbruik, uitbuiting of verwaarlozing. Daders zijn agressief en dan weer heel lief, maken dingen kapot en beloven dan weer beterschap, vernederen je in het bijzijn van anderen.

Er is hulp, voor slachtoffers en daders. Bij de Steunpunten Huiselijk Geweld wordt geluisterd naar slachtoffers en naar daders, kun je advies krijgen of worden doorverwezen naar hulpverleners in de regio. Campagnes, zoals ‘Nu is het genoeg. Help jezelf. Help de ander’ willen bijdragen aan het terugdringen van huiselijk geweld.

En een mooie ludieke actie werd de afgelopen verkiezingsperiode georganiseerd door het Advies- en steunpunt huiselijk geweld in Groningen. Ze hadden de Partij voor Huiselijk Geluk opgericht, met als verkiezingsleus: ‘Niet meppen, maar kleppen!’.

De slingers hangen overal al, het ziet er feestelijk uit. Als Oranje wint, wordt het groot feest. En als ze verliezen? Verpest het dan niet thuis. Laat het een gezellig WK worden. We zijn er klaar voor.