Een fantastische knikkerbaan

Of hij ook werk heeft? Zeker, Jelle heeft sinds kort een baan waar muziek in zit. Hij is gevraagd voor deze baan, als deskundige. Hij had immers al de nodige ervaring en was dus bij uitstek geschikt voor het bouwen van de 400 meter lange knikkerbaan in het Dolhuys te Haarlem. De baan kent een lange lijdensweg van 85 meter, een rode glijbaan, een orkestbak en een rinkelende fietsbellenstraat. Want knikkers moeten rollen, maar je moet ze ook horen. Het duurt meer dan een kwartier voor een knikker het volledige parcours heeft afgelegd.

Jelle was de afgelopen tijd op woensdag, vrijdag en soms zondag te vinden in het Dolhuys te Haarlem, om te bouwen aan zijn grootste baan ooit. Dit museum van de waanzin opende op 27 januari 2005 de deuren naar ongekende ruimtes, waar de vraag naar het verschil tussen gek en normaal op prachtige wijze zichtbaar wordt gemaakt. Zo mooi, dat Kossman en de Jong, de ontwerpers van de vaste tentoonstelling, er in 2005 de Designprijs voor ontvingen. En daar bouwt Jelle aan zijn baan. En óf hij werk heeft!

In datzelfde Dolhuys zal komende maandag de Breingeindag 2007 worden gehouden, de traditionele opening van de week van de psychiatrie. Deze week van de psychiatrie, die duurt van 26 maart tot en met 1 april, heeft dit jaar als thema: Voel je veilig! Er zijn lezingen, de resultaten van een onderzoek naar het gevoel van veiligheid van patiënten in de GGZ worden gepresenteerd en cabaretier en ervaringsdeskundige Hans Dorrestijn verzorgt de uitsmijter.

En ’s ochtends kan de wervelende knikkerbaan van Jelle Bakker bekeken worden. Jelle, 23 jaar oud, bouwt zijn leven lang al knikkerbanen. Eerst van Lego, samen met zijn vader, later ging hij ook allerlei andere materialen gebruiken, zoals stofzuigerslangen of lampenkappen. Toen hij 10 of 11 jaar was bouwde hij in het schuurtje van zijn opa al een baan van 36 meter. Inmiddels wisten zijn ouders dat hij een handicap had. Want Jelle is autistisch, zo schrijft zijn broer op hun website.

Het thema ‘Voel je veilig!’ is ongetwijfeld ook voor Jelle van belang. Patiënten in de GGZ kunnen zich onveilig voelen in de maatschappij, en soms ook tijdens hun verblijf in de GGZ. Zo blijkt uit het eerder genoemde onderzoek dat cliënten zich onveilig kunnen voelen door het moeten samenleven met anderen die in een crisis verkeren, of zich onvoldoende gesteund voelen door begeleiders. Je veilig voelen, wat houdt dat eigenlijk in?

Angst voor de stijging van het zeewater ten gevolge van de opwarming van de aarde, een vader die met zijn twee kinderen zich voor de trein werpt, rellen in de wijk Ondiep, het kan allemaal een gevoel van onveiligheid geven. Maar ook pesten op school of op het werk, niet kunnen voldoen aan verwachtingen, je alleen voelen staan zijn situaties waardoor mensen zich onveilig gaan voelen. Ook al worden ze niet fysiek bedreigd.

Want veilig voelen heeft te maken met je geaccepteerd voelen. Een kind zal zich veilig voelen bij een vader of moeder, die hem in alles accepteert. En omgekeerd, niet geaccepteerd worden is onveilig. Omdat je misschien, zoals Jelle, een ander niet goed kan aankijken, of schrikt als anderen je plotseling aanraken. Dat ze je voor gek verklaren dat je je hele leven bezig bent om de knikkers in goede banen te leiden. Of gewoon omdat je anders bent.

Volgende week is het de 33^e week van de psychiatrie, vrolijk geopend met de Nationale Breingeindag. In de folder voor deze dag staat de veiligheid van patiënten centraal, met name binnen de GGZ. Velen van hen kennen een moeizame en soms lange lijdensweg, waar weinig muziek en vrolijkheid in zit. ‘Voel je veilig!’ is een oproep aan hen om zich weerbaar op te stellen en zo zelf ook mee te zorgen voor hun gevoel van veiligheid.

Maar laten we het samen doen. Want de veiligheid van deze patiënten ligt zeker ook in de acceptatie door anderen, door hun omgeving, door ons. Net als bij ons, ook ons gevoel van veiligheid heeft alles te maken met je geaccepteerd weten. En dan gaan deuren naar prachtige ruimtes open. Wie zich veilig voelt bij anderen, die kan leren, genieten, zich ontwikkelen of even ontspannen, wat met een ander delen, of gewoon in stilte even in elkaars nabijheid zijn.

Er zijn veel mensen die gewoon een betaalde baan hebben, sommigen met misschien een goed betaalde baan. Maar er is er maar één die kan zeggen: Ik heb een fantastische knikkerbaan! Op het internet staan foto’s van deze spectaculaire knikkerbaan. Je moet haast wel gek zijn om niet even te gaan kijken op de site van Jelle Bakker. Of je gaat een keer naar dat prachtige Dolhuys in Haarlem, dan kan je zien èn horen dat Jelle een baan heeft waar muziek in zit. Proficiat!