Kernkwaliteiten en kamboecha

Vlak voor de pinksterdagen legde ze met een brede grijns op haar gezicht de stapels sollicitatiebrieven op mijn bureau. Het zijn er 53! Ik wens jullie veel leesplezier, een goed weekend gewenst! Mogelijk verbeeldde ik het me, maar haar glimlach leek zich nog iets te verbreden. Daarop verliet de collega van de afdeling personeelszaken opgeruimd en een stuk lichter de kamer, terwijl het gewicht van haar wens zwaar op mij en mijn bureaublad drukte.

Dat wordt werken, en hoe. Het schiet door me heen dat de gevolgde cursus snellezen mogelijk ingezet kan worden. Hoewel, het moet zorgvuldig gebeuren, zodat de informatie naar waarde gewogen kan worden. Associatief stel ik me voor om dat wegen maar eerst te doen, en alle brieven met een gewicht van meer dan 20 gram direct terzijde te leggen. Dat zijn mensen die zich niet tot de kern kunnen beperken.

Dat zou toch een goed criterium zijn om op te schiften. En, natuurlijk kunnen we letten op goede en slechte eigenschappen. Bij beoordelingsprocedures voor vacatures is dat een gebruikelijke gang van zaken. Een sterkte-zwakte analyse is een kernachtige samenvatting van iemands persoonlijkheidseigenschappen, capaciteiten en vaardigheden. Een overzicht van minder dan 20 gram. Met toch een heel aardige verwachting van wat je plezierig zult vinden in de kandidaat en waar je ruzie over kunt krijgen.

Maar het kan nog kernachtiger. Al weer enkele jaren geleden kwam een soort drie-dimensionale sterkte zwakte analyse op de markt. Ik doel op de kernkwaliteiten van Ofman. Inmiddels heeft dit model zich op het web een eigen startpagina weten te veroveren. Ze – de startpagina heeft alleen dochters, maar liefst 4274 - staat alfabetisch ingeklemd tussen kermis en kerst. Het kermisseizoen is dit jaar in Leeuwarden en Heerenveen al geopend, kerst is het nog lang niet, tijd dus voor de kernkwaliteitenpagina. Even dwaalt het oog naar de volgende kolom om zich met kracht te hechten aan dat magische woord: Kamboecha.

Kamboecha.pagina.nl bevat alle informatie over een theezwamdrankje, afkomstig uit Oost-Azie. Deze schimmelthee, geschikt voor inwendig en uitwendig gebruik, zou goed zijn tegen allerlei kwalen. Meer in het bijzonder zou de kanker van Ronald Reagan hiermee definitief bestreden zijn, hoewel hij zijn laatste jaren daar zelf vast niet meer helder over was. Thee in tijden van koude oorlog.

Terug naar de kern. En de kernkwaliteiten. Dat zijn eigenschappen die karakteristiek zijn voor een mens. Voorbeelden van kernkwaliteiten zijn zorgzaamheid, flexibiliteit, moed, zorgvuldigheid, enthousiasme, etc. Ook bij kernkwaliteiten zijn er schaduwzijden. Maar deze zijn niet het tegenovergestelde van je sterke kwaliteiten, maar juist een teveel ervan! De schaduwzijde wordt valkuil genoemd. Zo is de valkuil bij daadkracht een teveel aan daadkracht, kortom drammerigheid. Het model van Ofman legt dus een verband tussen sterkte en zwakte bij mensen.

Maar het model doet meer. Je kan het namelijk ook omdraaien: Wanneer je je valkuil kent, weet je dat in wezen daar een kwaliteit in verborgen ligt. Een pietje precies (valkuil) heeft zorgvuldigheid als kernkwaliteit. Het model is dus veel positiever dan de sterkte-zwakte analyse, omdat het aangeeft dat de valkuil bij zorgvuldige beschouwing in feite iemands kernkwaliteit laat zien, zij het in wat doorgeschoten vorm.

Het model geeft ook aan in welke richting iemand zich verder kan ontwikkelen: de uitdaging. Deze uitdaging is het tegenovergestelde van de valkuil. Wie als valkuil impulsiviteit heeft, heeft als kwaliteit enthousiasme. De uitdaging is het tegenovergestelde van directe actie, dus bezinning of reflectie. Een tweede voorbeeld. Wie als sterke eigenschap daadkracht heeft, moet oppassen voor drammerigheid (valkuil) door zich te oefenen in geduld (uitdaging).

Tenslotte maakt het model ook iets duidelijk van de gevoelens tussen mensen onderling. We ergeren ons namelijk aan mensen die precies het tegenovergestelde van onze kernkwaliteit hebben. Wie daadkracht als kernkwaliteit heeft zal zich niet aangetrokken voelen tot passiviteit, maar er juist allergisch op reageren. En ook hier verbindt het model van Ofman. Want in hetgeen waaraan je je bij de ander irriteert ligt de uitdaging verborgen. Iemand met daadkracht zal zich gemakkelijk ergeren aan passiviteit (allergie). Passiviteit is een teveel aan geduld, wat de uitdaging is voor hem, om te voorkomen dat hij drammerig wordt.

De brieven liggen er nog, mijn irritatie en ongeduld zijn wat afgenomen. Mogelijk kan ik even met de andere leden van de sollicitatiecommisssie overleggen hoe we dit het beste kunnen aanpakken. Helemaal tot de kern heb ik me niet kunnen beperken, geloof ik. Zo, nu eerst een kopje thee, gemaakt met een eenpersoons theezakje van slechts 2 gram. Toch eens in de winkel informeren naar die kamboecha.